Aynı derecede alışılmadık bir yasayı da beraberinde getiren alışılmadık bir ittifak: “Lex Asse”, nükleer atık depolama tesisinin geleceği için tamamen zıt iki seçeneği içeriyor. Konuk yazarlarımız neredeyse imkansızı nasıl başardıklarını anlatıyor.
Hasar gören Asse II nükleer atık deposu yeniden manşetlere çıktı. Aylardır, yıllardır akan suyun çok azı belirlenen toplama havuzuna gidiyor. Yıllardır aralıksız çalışan on iki metreküpten daha az suyun bir anda madene gireceği maalesef düşünülemez.
Peki su nereye varıyor? Ve nükleer atıkların depolandığı odalardan kesinlikle yeterince uzakta mı? Bu yeni temel endişelerin nedeni mi?
Bazen sorunlar o kadar büyüktür ve o kadar uzun bir ufka sahiptir ki, onlarla başa çıkmak için geniş ittifaklara ihtiyaç duyulur; bu özellikle yüzyıllardır insanlar ve çevre için tehlikeli olan nükleer atıkların güvenliği için geçerlidir. Bunu on bir yıl önce kendi kendimize söyledik; o dönemde Federal Meclis'te temsil edilen tüm parlamento gruplarının sorumlu politikacıları olarak biz.
Asse madeni o zamanlar birkaç yıldır siyaseti karıştırıyordu: Eski tuz madeninde düşük ve orta düzey radyoaktif nükleer atıklarla dolu 125.000 varil depolanıyordu. 2008 yılında, endişe verici derecede istikrarsız olan madene su aktığı keşfedildi. Çevredeki içme suyu uzun vadede radyonüklitlerden nasıl korunmalıdır?
O dönemde sorumlu olan Federal Radyasyondan Korunma Dairesi'nin (BfS) yaptığı sözde seçenek karşılaştırması, nükleer atıkların dengesiz madende kalması durumunda uzun vadeli bir güvenlik göstermiyordu. Ancak tam olarak bunu yapmaya yönelik planlar vardı: Nükleer atıkları olduğu yerde bırakın ve madeni karşı bir çözümle doldurarak su girişinden koruyun.
Bunun yanlış olduğunu düşündük ve nükleer atıkları, gerçekten sorumlu bir nihai imha tesisine göndermek üzere hasarlı depolama tesisinden çıkarmak istedik. Altımız, Federal Çevre Bakanlığı'nın sorumlu Devlet Bakanı ile birlikte, daha sonra Federal Meclis'teki hükümetin ve muhalefetin büyük çoğunluğu tarafından kabul edilen “Lex Asse”yi geliştirdik.
Asse II, 2013'teki bu karardan bu yana nükleer atıkların geri kazanılması yönünde çalışıyor. Buna maden yapısının stabilizasyonu, yeni bir kuyu ve maden çıkarma madeni inşa edilmesi, özel yapım robotlar geliştirilmesi ve çok daha fazlası dahildir.
Nükleer atıkların odalarda nasıl göründüğünü bile bilmek için karmaşık keşif sondajlarının yapılması gerekiyor. Tüm bu çalışmalar için gereken süreye ilişkin hesaplamalar, şu anda geri kazanımın 2033'te başlayacağını gösteriyor. Ve her şeyin bir bedeli var: Sonunda dört milyar avro yeterli olmayacak.
Hala sorun yaratmayı bırakmayan bir maddeyi ele geçirmek için çok zaman ve çok para gerekiyor. Ara depolama yeri bulunmalı ve iklimlendirme sistemli ara depolama tesisi yapılmalıdır. Yeni ambalajlanan atıkların imha edilmesi gerekiyor; bunun neresi olduğu bugün hala belirsizdir. Ve her zaman bir çözüm bulunması gereken yeni sorunlar ortaya çıkıyor – tıpkı şu anda su yolu için olduğu gibi, ki bu artık açık değil.
Alışılmadık bir yasa
Peki, nükleer atığı hasarlı depodan çıkarmanın “imkansız bir görev” olduğunu her zaman ve şimdi giderek daha fazla söyleyen sesleri dinlemenin zamanı geldi mi? Kendinizi büyük çabalardan kurtarmak ve radyonüklitlerin çevredeki dağların yeraltı suyu taşıyan katmanlarına ulaşamayacağına dair uzun vadeli umutlara güvenmek için mi?
Bu sesler her zaman vardı. Biz “Lex Asse” kadınları saf değildik. Riskleri, maliyetleri ve zamana karşı yarışı biliyorduk. BfS ve Çevre Bakanlığı uzmanlarıyla oturup artılarını ve eksilerini değerlendirdik.
Bu yönlendirmeden çıkan yasa olağandışıdır. Bir hedefi ve aynı zamanda onun başarısızlık olasılığını belirtir. Bu hedefin mümkün olduğu kadar uzun süre sürdürülmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, hedefin artık gerçekleştirilemeyeceği açıksa, girişimden vazgeçmek için hazırlıklar yapılacağını da iddia ediyor.
Bu iki yönlü yaklaşım, Asse II'nin uzaysal ortamında yanlış anlamalara yol açtı, çünkü geri alma işleminin tüm çabalarla sürdürülmediğinden şüpheleniliyordu. Ancak yasa, özellikle Asse II'de çalışan madencileri korumak için tam da bunu gerektiriyor.
Şu anda yaşananlar en azından bizi şaşırtmıyor. Geri alma işleminin hazırlanmasının ve ardından gerçekleştirilmesinin uzun ve maliyetli bir süreç olacağını biliyorlardı. Sadece 2013'te zaten bilinen riskler ve belirsizlikler nedeniyle değil, aynı zamanda tamamen öngörülemeyen durumların ortaya çıkabileceği ve aslında ortaya çıkması gerektiği de bizim için açıktı.
Asse II madeninde nükleer atıklar depolanıyordu, bu da aslında bu amaç için tamamen uygun değildi, o kadar dikkatsizce ve eksik bir şekilde belgelendi ki, hiç kimse kesinlikle plana göre ve gerekli tüm ön bilgilerle ilerleyebileceğini varsayamazdı.
Asse II madeninden nükleer atıkların planlı olarak çıkarılması kolay bir proje değil. Bu mühendisler, madenciler, politikacılar ve sivil toplum için bir zorluktur. Bugün bunun başarılı olup olmayacağını kimse söyleyemez. Ancak “Lex Asse” hedefinden vazgeçmenin hiçbir nedeni ya da gerekçesi yok.
Asse II'nin bağlı olduğu Federal Nihai Depolama Şirketi BGE, projenin terk edilmesi gereken açık devrilme noktaları belirlemiştir. Federal Meclis'te ezici çoğunlukla kabul edilen yasaya dayanıyor. Bu noktaların hiçbirine ulaşılamadı. “Lex Asse” güvenlik arayışına odaklanıyor.
Madencilerin ve çevredeki nüfusun güvenliği, dolayısıyla acil durumda yapılabilecek su baskını hazırlıkları. Ama aynı zamanda bizi takip eden nesillerin güvenliği, yani nükleer atığın etkilerinden korunmaları ancak atıkların geri alınmasıyla garanti edilebilir. Biz altı kadın için önemli olan da bu.
Konuk yazarlar: Sylvia Kotting-Uhl (Yeşiller), Maria Flachsbarth (CDU), Ute Vogt (SPD), Angelika Brunkhorst (FDP), Dorothee Menzner (Solda), Ulla Heinen-Esser (CDU)
Hasar gören Asse II nükleer atık deposu yeniden manşetlere çıktı. Aylardır, yıllardır akan suyun çok azı belirlenen toplama havuzuna gidiyor. Yıllardır aralıksız çalışan on iki metreküpten daha az suyun bir anda madene gireceği maalesef düşünülemez.
Peki su nereye varıyor? Ve nükleer atıkların depolandığı odalardan kesinlikle yeterince uzakta mı? Bu yeni temel endişelerin nedeni mi?
Bazen sorunlar o kadar büyüktür ve o kadar uzun bir ufka sahiptir ki, onlarla başa çıkmak için geniş ittifaklara ihtiyaç duyulur; bu özellikle yüzyıllardır insanlar ve çevre için tehlikeli olan nükleer atıkların güvenliği için geçerlidir. Bunu on bir yıl önce kendi kendimize söyledik; o dönemde Federal Meclis'te temsil edilen tüm parlamento gruplarının sorumlu politikacıları olarak biz.
Asse madeni o zamanlar birkaç yıldır siyaseti karıştırıyordu: Eski tuz madeninde düşük ve orta düzey radyoaktif nükleer atıklarla dolu 125.000 varil depolanıyordu. 2008 yılında, endişe verici derecede istikrarsız olan madene su aktığı keşfedildi. Çevredeki içme suyu uzun vadede radyonüklitlerden nasıl korunmalıdır?
O dönemde sorumlu olan Federal Radyasyondan Korunma Dairesi'nin (BfS) yaptığı sözde seçenek karşılaştırması, nükleer atıkların dengesiz madende kalması durumunda uzun vadeli bir güvenlik göstermiyordu. Ancak tam olarak bunu yapmaya yönelik planlar vardı: Nükleer atıkları olduğu yerde bırakın ve madeni karşı bir çözümle doldurarak su girişinden koruyun.
Bunun yanlış olduğunu düşündük ve nükleer atıkları, gerçekten sorumlu bir nihai imha tesisine göndermek üzere hasarlı depolama tesisinden çıkarmak istedik. Altımız, Federal Çevre Bakanlığı'nın sorumlu Devlet Bakanı ile birlikte, daha sonra Federal Meclis'teki hükümetin ve muhalefetin büyük çoğunluğu tarafından kabul edilen “Lex Asse”yi geliştirdik.
Asse II, 2013'teki bu karardan bu yana nükleer atıkların geri kazanılması yönünde çalışıyor. Buna maden yapısının stabilizasyonu, yeni bir kuyu ve maden çıkarma madeni inşa edilmesi, özel yapım robotlar geliştirilmesi ve çok daha fazlası dahildir.
Nükleer atıkların odalarda nasıl göründüğünü bile bilmek için karmaşık keşif sondajlarının yapılması gerekiyor. Tüm bu çalışmalar için gereken süreye ilişkin hesaplamalar, şu anda geri kazanımın 2033'te başlayacağını gösteriyor. Ve her şeyin bir bedeli var: Sonunda dört milyar avro yeterli olmayacak.
Hala sorun yaratmayı bırakmayan bir maddeyi ele geçirmek için çok zaman ve çok para gerekiyor. Ara depolama yeri bulunmalı ve iklimlendirme sistemli ara depolama tesisi yapılmalıdır. Yeni ambalajlanan atıkların imha edilmesi gerekiyor; bunun neresi olduğu bugün hala belirsizdir. Ve her zaman bir çözüm bulunması gereken yeni sorunlar ortaya çıkıyor – tıpkı şu anda su yolu için olduğu gibi, ki bu artık açık değil.
Alışılmadık bir yasa
Peki, nükleer atığı hasarlı depodan çıkarmanın “imkansız bir görev” olduğunu her zaman ve şimdi giderek daha fazla söyleyen sesleri dinlemenin zamanı geldi mi? Kendinizi büyük çabalardan kurtarmak ve radyonüklitlerin çevredeki dağların yeraltı suyu taşıyan katmanlarına ulaşamayacağına dair uzun vadeli umutlara güvenmek için mi?
Bu sesler her zaman vardı. Biz “Lex Asse” kadınları saf değildik. Riskleri, maliyetleri ve zamana karşı yarışı biliyorduk. BfS ve Çevre Bakanlığı uzmanlarıyla oturup artılarını ve eksilerini değerlendirdik.
Bu yönlendirmeden çıkan yasa olağandışıdır. Bir hedefi ve aynı zamanda onun başarısızlık olasılığını belirtir. Bu hedefin mümkün olduğu kadar uzun süre sürdürülmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, hedefin artık gerçekleştirilemeyeceği açıksa, girişimden vazgeçmek için hazırlıklar yapılacağını da iddia ediyor.
Bu iki yönlü yaklaşım, Asse II'nin uzaysal ortamında yanlış anlamalara yol açtı, çünkü geri alma işleminin tüm çabalarla sürdürülmediğinden şüpheleniliyordu. Ancak yasa, özellikle Asse II'de çalışan madencileri korumak için tam da bunu gerektiriyor.
Şu anda yaşananlar en azından bizi şaşırtmıyor. Geri alma işleminin hazırlanmasının ve ardından gerçekleştirilmesinin uzun ve maliyetli bir süreç olacağını biliyorlardı. Sadece 2013'te zaten bilinen riskler ve belirsizlikler nedeniyle değil, aynı zamanda tamamen öngörülemeyen durumların ortaya çıkabileceği ve aslında ortaya çıkması gerektiği de bizim için açıktı.
Asse II madeninde nükleer atıklar depolanıyordu, bu da aslında bu amaç için tamamen uygun değildi, o kadar dikkatsizce ve eksik bir şekilde belgelendi ki, hiç kimse kesinlikle plana göre ve gerekli tüm ön bilgilerle ilerleyebileceğini varsayamazdı.
Asse II madeninden nükleer atıkların planlı olarak çıkarılması kolay bir proje değil. Bu mühendisler, madenciler, politikacılar ve sivil toplum için bir zorluktur. Bugün bunun başarılı olup olmayacağını kimse söyleyemez. Ancak “Lex Asse” hedefinden vazgeçmenin hiçbir nedeni ya da gerekçesi yok.
Asse II'nin bağlı olduğu Federal Nihai Depolama Şirketi BGE, projenin terk edilmesi gereken açık devrilme noktaları belirlemiştir. Federal Meclis'te ezici çoğunlukla kabul edilen yasaya dayanıyor. Bu noktaların hiçbirine ulaşılamadı. “Lex Asse” güvenlik arayışına odaklanıyor.
Madencilerin ve çevredeki nüfusun güvenliği, dolayısıyla acil durumda yapılabilecek su baskını hazırlıkları. Ama aynı zamanda bizi takip eden nesillerin güvenliği, yani nükleer atığın etkilerinden korunmaları ancak atıkların geri alınmasıyla garanti edilebilir. Biz altı kadın için önemli olan da bu.
Konuk yazarlar: Sylvia Kotting-Uhl (Yeşiller), Maria Flachsbarth (CDU), Ute Vogt (SPD), Angelika Brunkhorst (FDP), Dorothee Menzner (Solda), Ulla Heinen-Esser (CDU)